Wat maakt een AI agent anders?
Bij de traditionele AI systemen, zoals we die inmiddels allemaal kennen vanuit ChatGPT, CoPilot en Gemini, staat reactiviteit centraal. De systemen wachten op input, zodat ze weer één vervolgstap kunnen maken. Bij AI agents staat het ‘dingen voor elkaar krijgen’ centraal.
- Ontleden van vraagstukken: Een groot vaag doel wordt opgeknipt in kleinere behapbare taken. Hiervoor wordt een plan van aanpak gemaakt en waar nodig ook even wat code geschreven om de uitvoering hiervan mogelijk te maken.
- Zelfreflectie: Het plan van aanpak wordt steeds herzien na elke tussentijdse stap. Indien het behaalde resultaat tegenvalt, wordt dynamisch en iteratief aangepast.
- Actie & tools: Niet alleen praten, maar ook afspraken inplannen, salesdata ophalen of een database starten. AI agents maken gebruik van andere systemen via API calls, kunnen data opvragen uit externe dataopslag, en kunnen zelfs samenwerken met andere AI agents die wellicht gespecialiseerd zijn in een bepaalde taak of onderwerp.
Het gaat dus niet meer simpelweg om het beantwoorden van een vraag, maar om dingen echt doen.
Mensen + agenten: het hybride team
Je hoort de vraag steeds vaker: “Gaat AI mij vervangen?”. Een wellicht betere vraag is: “Hoe verandert mijn werk met AI en agents naast me?”. Agenten zijn ook maar slimme hulpmiddelen. Ze geven gebruikers de ruimte voor het stellen van betere vragen en het bedenken van meer creatieve probleemoplossingen. Uitvoerende taken kunnen dan aan de agent worden gedelegeerd. Denk aan bijv. het verzamelen van informatie, herkennen van patronen en het produceren van relevante outputs. Enkele voorbeelden zijn:
- Een verkoopmedewerker is minder tijd bezig met het updaten van het CRM systeem, omdat een agent de administratie bijhoudt.
- Een marketeer zet de strategie uit, terwijl een agent ’s nachts microtests draait op tien platforms.
- Een developer laat een agent in handomdraai acceptatietests en documentatie genereren voor nieuw geschreven code.
Mensen brengen smaak, context en instinct. Agenten brengen uithoudingsvermogen en bereik. Het geheim is samenwerking, niet competitie.
Ethiek: zonder vangrails gaat het mis
Autonomie zonder toezicht = chaos op machinale snelheid. Als je een AI agent met beheerdersrechten op een database loslaat, vraag je om problemen. Hetzelfde geldt voor het automatisch boeken van een vlucht en accommodatie. Je geeft de stagiair op dag twee ook niet zo maar de bedrijfscreditcard mee, toch?
De autonomie van AI brengt risico’s en hiervoor moet je vangrails implementeren.
- Transparantie: Een logboek met daarin alle stappen die de agent genomen heeft zodra de mens kan achterhalen wat er gebeurd is.
- Bias-checks: Slechte data leidt tot slechte beslissingen, maar dan uitvergroot. Een AI agent kan onbewust overhaaste en gesimplificeerde beslissingen implementeren die ten koste gaan van bepaalde doelgroepen.
- Kill switch: Een mogelijkheid om de agent ten alle tijde te kunnen stoppen. Bijvoorbeeld met een noodstop zodra de agent lijkt om buiten zijn pad te bewegen.
Zonder streng overzicht worden AI agents ondoorzichtige zwarte dozen. Vertrouwen verdwijnt zodra de mens niet meer kan inzien wat de machine voor hem doet.
Vier stappen om agenten goed te introduceren
- Roadmap eerst, tech daarna
Koppel agenten aan business resultaten, niet aan shiny demo’s. “Kan dit 10% kosten besparen door het automatiseren van X?” is beter dan “Kunnen we AI gebruiken?” - Maak samenwerking expliciet
Leer mensen om agenten te managen als junior collega’s. De mindset-shift weegt zwaarder dan de techniek. - Upgrade security & privacy
Firewalls alleen zijn niet genoeg als software zelf kan handelen. Technisch kun je denken aan sandboxing, minimale data-toegang, en vooral traceerbaarheid. - Decentraliseer experimenten
Maak experimenten met AI adoptie mogelijk over alle afdelingen heen. Laat teams lokaal testen, deel wat werkt, doe aan kruisbestuiving. Innovatie gaat vaak sneller aan de randen.
Praktische tip: regel eerst je data
Rommelige data = rommelige agenten. Je hebt het vast vaak genoeg gehoord: ”Garbage in, garbage out”. Voor alles dat met AI te maken heeft, is dit nog meer dan waar. Investeer dus eerst in:
- Schone datasets, simplificeer
- Een duidelijk databeleid, vooral ook op gebied van security en privacy
- Metadata en catalogussen, niet alleen voor AI, maar ook voor de rest van je organisatie
Zie de shift naar AI als een mooie kans om kritisch naar je data en bedrijfsprocessen te kijken. Als je archiefkast één grote chaos is, hoef je ook van je nieuwe digitale stagiair geen wonderen te verwachten. Echter, bij het opschonen hiervan heeft wel je hele bedrijf baat.